Arbeidsongeschikt

Als u in Duitsland woont en arbeidsongeschikt bent, zijn er verschillende sociale zekerheidsvoorzieningen waar u mogelijk recht op hebt, afhankelijk van uw situatie en de aard van uw arbeidsongeschiktheid. Hier zijn enkele belangrijke punten om te overwegen:

  1. Medische zorg: In Duitsland hebben alle inwoners recht op medische zorg via het ziekenfonds of particuliere ziektekostenverzekering. Als u arbeidsongeschikt bent, heeft u toegang tot gezondheidszorg om uw medische behoeften te dekken.
  2. Ziekenfondsplicht: In Duitsland is iedereen die een vast inkomen heeft verplicht verzekerd bij een ziekenfonds. Het ziekenfonds dekt basisgezondheidszorgkosten en kan ook revalidatiediensten bieden als onderdeel van uw herstel.
  3. Berufs­unfähigkeitsversicherung (BU): Dit is een particuliere arbeidsongeschiktheidsverzekering die u kunt afsluiten om een aanvullende dekking te hebben bovenop de sociale zekerheidsvoorzieningen. Als u een BU-verzekering heeft, kan deze u een maandelijkse uitkering bieden als u door arbeidsongeschiktheid niet in staat bent om te werken.
  4. Rentenversicherung (Duitse pensioenverzekering): Als u door arbeidsongeschiktheid niet kunt werken en niet in aanmerking komt voor andere sociale zekerheidsuitkeringen, zoals ziektegeld, kunt u in aanmerking komen voor een arbeidsongeschiktheidspensioen van de Duitse pensioenverzekering. Dit hangt af van uw arbeidsverleden en uw huidige arbeidsongeschiktheidsstatus.
  5. Sozialhilfe (sociale bijstand): Als u geen recht heeft op een arbeidsongeschiktheidspensioen of andere uitkeringen en geen eigen middelen heeft om in uw levensonderhoud te voorzien, kunt u mogelijk in aanmerking komen voor Sozialhilfe, een vorm van sociale bijstand.

Het Duitse socialezekerheidssysteem kan complex zijn, en het is belangrijk om uw specifieke situatie te bespreken met de juiste instanties en mogelijk een sociaal werker om te begrijpen welke voordelen u kunt ontvangen en hoe u deze kunt aanvragen. Neem contact op met het dichtstbijzijnde Sozialamt (sociale dienst) in uw regio voor gedetailleerde informatie en begeleiding.

U gaat in Duitsland wonen. Wat gebeurt er als u arbeidsongeschikt wordt? Hebt u recht op een WIA-uitkering uit Nederland of een arbeidsongeschiktheidsuitkering uit Duitsland?Werken in Duitsland en recht bij arbeidsongeschiktheid
Er wordt onderscheid gemaakt in kortdurende en langdurende arbeidsongeschiktheid.Kortdurende arbeidsongeschiktheid
Bij ziekte betaalt de werkgever de eerste 6 weken loon door. Bent u langer ziek dan ontvangt u van deKrankenkasse een ziekengelduitkering (Krankengeld). De hoogte van deze ziekengelduitkering bedraagt maximaal 70% van uw gemiddelde brutoloon. U kunt deze uitkering maximaal 78 weken binnen een periode van 3 jaar ontvangen.

Langdurende arbeidsongeschiktheid
Bij arbeidsongeschiktheid ná 78 weken kunt u, als u de voorwaarden hebt vervuld, aanspraak maken op een “Erwerbsminderungsrente”. Bij de bepaling van de hoogte van deze uitkering wordt onderscheid gemaakt tussen het aantal uren per dag, dat u nog werkzaamheden kunt verrichten.

De “Erwerbsminderungsrente” is een onderdeel van de Duitse renteverzekering (Rentenversicherung). Het is een wettelijke en verplichte verzekering voor werknemers en bepaalde groepen zelfstandigen. In de renteverzekering bent u verzekerd tegen arbeidsongeschiktheid, ouderdom en overlijden. In feite de Nederlandse WIA, AOW en Anw in één wetgeving. De opbouw van deze uitkering (in Duitsland “Rente” genoemd) wordt bepaald door 2 factoren:

1. het loon dat u jaarlijks verdient;
2. de looptijd van de verzekering.

Werken in Nederland en recht bij arbeidsongeschiktheid
Als u na uw verhuizing naar Duitsland in Nederland blijft werken, verandert er in principe niet veel. U blijft verzekerd voor de Ziektewet (ZW) en de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA). Deze nieuwe arbeidsongeschiktheidsverzekering komt in de plaats van de WAO.

Ook hier wordt onderscheid gemaakt in kortdurende en langdurende arbeidsongeschiktheid.

Langdurende arbeidsongeschiktheid

Bij arbeidsongeschiktheid ná 78 weken kunt u, als u de voorwaarden hebt vervuld, aanspraak maken op een “Erwerbsminderungsrente”. Bij de bepaling van de hoogte van deze uitkering wordt onderscheid gemaakt tussen het aantal uren per dag, dat u nog werkzaamheden kunt verrichten.

De “Erwerbsminderungsrente” is een onderdeel van de Duitse renteverzekering (Rentenversicherung). Het is een wettelijke en verplichte verzekering voor werknemers en bepaalde groepen zelfstandigen. In de renteverzekering bent u verzekerd tegen arbeidsongeschiktheid, ouderdom en overlijden. In feite de Nederlandse WIA, AOW en Anw in één wetgeving. De opbouw van deze uitkering (in Duitsland “Rente” genoemd) wordt bepaald door 2 factoren:

1. het loon dat u jaarlijks verdient;
2. de looptijd van de verzekering.
De WIA geeft u recht op een uitkering als u na 104 weken nog minstens 35% arbeidsongeschikt bent. De WIA bestaat uit twee regelingen:

Inkomensvoorziening volledig arbeidsongeschikten (IVA)
U ontvangt deze uitkering als u volledig en duurzaam arbeidsongeschikt bent (u kunt niet meer dan 20% van uw laatstverdiende loon verdienen);

Werkhervatting gedeeltelijk arbeidsongeschikten (WGA)
Deze uitkering wordt verstrekt als aanvulling op uw inkomen, indien u gedeeltelijk (tussen de 35% en 80%) arbeidsongeschikt bent.
De werkgever is verantwoordelijk voor de doorbetaling van uw loon en reïntegratie in het arbeidsproces als u minder dan 35% arbeidsongeschikt bent.

De hoogte van de IVA-uitkering bedraagt 70% van uw maandloon. De hoogte van de WGA-loongerelateerde uitkering bedraagt per kalendermaand 70% van uw oude maandloon als u niet werkt. Werkt u nog gedeeltelijk dan ontvangt u 70% van het verschil tussen uw oude maandloon en het huidige maandloon: 0,7 x (maandloon – restloon).

Kortdurende arbeidsongeschiktheid

Tijdens ziekte hebt u op grond van het Burgerlijk Wetboek recht op doorbetaling van 70% van uw loon. In CAO’s en arbeidsovereenkomsten kan vastgelegd worden dat er meer dan 70% betaald wordt. Voor bepaalde groepen werknemers, waarvan hun werkgever niet verplicht is om het loon door te betalen, bestaat bij ziekte, ongeval of andere gebreken recht op een ZW-uitkering (ziekengeld).

De werkgever is verantwoordelijk voor de doorbetaling van uw loon en reïntegratie in het arbeidsproces als u minder dan 35% arbeidsongeschikt bent.

De hoogte van de IVA-uitkering bedraagt 70% van uw maandloon. De hoogte van de WGA-loongerelateerde uitkering bedraagt per kalendermaand 70% van uw oude maandloon als u niet werkt. Werkt u nog gedeeltelijk dan ontvangt u 70% van het verschil tussen uw oude maandloon en het huidige maandloon: 0,7 x (maandloon – restloon).

Arbeidsverleden in Nederland en Duitsland en recht bij arbeidsongeschiktheid
Als u zowel in Nederland als in Duitsland een wettelijke verzekering hebt opgebouwd, dan hebt u uit beide landen recht op een arbeidsongeschiktheidsuitkering. Uiteraard moeten alle voorwaarden wel vervuld zijn. Bij de vaststelling van de beide uitkeringen zijn 2 situaties onderscheiden:

1. U was op datum arbeidsongeschiktheid in Nederland verzekerd;
2. U was op datum arbeidsongeschiktheid in een ander EG-land (b.v. Duitsland) verzekerd.

In situatie 1 hebt u recht op een volledige WIA-uitkering. Bij toekenning van een buitenlandse (Duitse) arbeidsongeschiktheidsuitkering wordt de volledige WIA-uitkering verminderd met de buitenlandse uitkering.
In situatie 2 wordt de WIA-uitkering berekend met een factor waarin de verhouding van de duur van de Nederlandse tijdvakken tot de gezamenlijke duur van de Nederlandse én buitenlandse tijdvakken wordt vastgelegd (zgn. pro-rata berekening). De buitenlandse uitkering wordt dan niet gekort op de WIA-uitkering.