Emigratie en sociale zekerheid – de gevolgen (niet uitputtend)
Emigratie en sociale zekerheid - de gevolgen (niet uitputtend)
Zie ook pagina ´Nieuwe ZVW´ voor gevolgen nieuwe Zorgverzekeringswet ! Klik hier !
Niet alle uitkeringen zijn exporteerbaar: bijstand kunt u bijvoorbeeld alleen krijgen als u in Nederland woont.
WIA, WAO, Waz, Ziektewet, AOW en Anw kunt u wel in het buitenland ontvangen, maar alleen als met uw nieuwe woonland een sociaal zekerheidsverdrag is gesloten (zoals Duitsland).
De hieronder genoemde premies AOW/AWBZ worden berekend over een premie-inkomen van maximaal € 30.632,-
Verplichte Volksverzekeringen AOW/ANW/AWBZ
U dient er rekening mee te houden dat emigreren naar Duitsland gevolgen heeft voor de sociale zekerheid zoals u die in Nederland gewend bent. Deze gevolgen zijn niet persé negatief maar u moet er wel rekening mee houden.
De AOW en de ANW zijn volksverzekeringen. Dit betekent dat u in het algemeen voor de AOW/ANW verzekerd bent als u in Nederland woont. De verzekering is verplicht en geldt voor iedereen. Ook als u niet in Nederland woont, maar daar wel werkt en onder de loonbelasting valt, bent u in Nederland verplicht verzekerd. (bepaalde inkomens/uitkeringen vormen hierop een uitzondering).
Bovenstaand geldt ook voor de AWBZ, iedere Nederlander is verplicht verzekerd volgens de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten, ook als u geen arbeid verricht.
Als u buiten Nederland gaat wonen of werken, eindigt in het algemeen uw verplichte (volks-)verzekering. Vanaf dat moment stopt uw AOW-pensioenopbouw én bent u niet meer verzekerd voor de ANW en AWBZ. Als u in Nederland blijft werken blijft u gewoon verzekerd, echter uw gezinsleden (die geen arbeid verrichten) niet! Er bestaat de mogelijkheid tot het afsluiten van een Vrijwillige AOW en ANW verzekering.
Voor informatie over de Vrijwillige Verzekering AOW/ANW/AWBZ verwijzen wij u naar de Sociale Verzekeringsbank (SVB)
AOW (Algemene Ouderdoms Wet)
Voor het al of niet doorgaan van uw opbouw AOW is bepalend of u in Nederland blijft werken (en dus loonheffing van uw inkomen ingehouden wordt) of niet. Als dit het geval is blijft u gewoon verzekerd voor de Volksverzekeringen en bouwt u AOW op (2% per jaar) ! Berekening premie vrijwillige verzekering Lees meer op de website van de SVB hier
Blijft u niet in Nederland werken dan is het volgende van belang:
Iedereen die in Nederland woont bouwt, vanaf zijn/haar 16e tot 65ste levensjaar, ieder jaar 2% AOW op hetgeen in de meeste gevallen leidt tot een 100% AOW-uitkering bij het bereiken van 65-jarige leeftijd.
Zodra u naar het buitenland emigreert stopt uw AOW-opbouw. Dit betekent dat u voor ieder jaar dat u in het buitenland woont (en nog geen 65 bent) 2 % minder AOW krijgt. U kunt in Nederland (bij de Sociale Verzekeringsbank) een Vrijwillige AOW verzekering afsluiten maar het volgende kan een overweging zijn: van uw loon wordt 17,9 % AOW premie ingehouden (over een premie-inkomen van maximaal € 31.122), als u in het buitenland woont niet meer.
Als u een gedeelte van uw AOW kunt missen als u 65 bent (omdat u bijvoorbeeld een goed pensioen heeft en/of andere voorziening heeft) dan kunt u dit dus beschouwen als ´loonsverhoging´.
Overigens betaalt uw partner maar 10 % van de maximum premie bij het afsluiten van een vrijwillige verzekering (mits zij/hij geen inkomen heeft!). Dit laatste is dus zeker de moeite waard om te doen. Denkt u er dan wel aan dat u deze verzekering binnen 1 jaar na uw emigratie dient aan te vragen! Informatie bij de Sociale Verzekeringsbank.
Na uw pensionering naar het buitenland
De Wet Beperking Export Uitkeringen (Wet BEU) heeft tot gevolg dat u maar een gedeeltelijke AOW-uitkering krijgt als u in bepaalde landen gaat wonen. Deze wet is op per 1 januari 2000 van kracht geworden. Als u van plan bent om te verhuizen, is het goed om te weten of u straks uw volledige AOW-uitkering nog wel ontvangt. Voor de landen van de Europese Unie, de Nederlandse Antillen, Aruba en verdragslanden is er geen probleem. Kijk op de website van de Sociale Verzekeringsbank (SVB) voor de landen waarmee Nederland een verdrag heeft.
Waar u ook woont: u zult over uw AOW en uw werknemerspensioen inkomstenbelasting moeten betalen. Of u in Nederland of in het buitenland belasting verschuldigd bent, hangt af van afspraken tussen Nederland en het land waar u gaat wonen. Met een aantal landen heeft Nederland belastingverdragen die bepalen dat u in uw nieuwe woonland belasting betaalt. Voor het verdrag met Duitsland geldt dat uw AOW wordt belast in Nederland.
ANW en AWBZ
ANW (Algemene Nabestaanden Wet)
Als u buiten Nederland bent gaan wonen en werken of al helemaal gestopt bent met werken, loopt uw ANW-verzekering niet door. U, of in feite uw nabestaanden, zijn dan aangewezen op het sociale stelsel van het land waar u bent gaan wonen. Omdat niet alle landen zo´n goede nabestaanden verzekering hebben als Nederland in de vorm van de ANW, kan het van belang zijn om dit te ondervangen. Ook voor de ANW kunt u zich vrijwillig verzekeren (eventueel in combinatie met de een AOW-verzekering). De kosten van een vrijwillige ANW-verzekering zijn afhankelijk van uw persoonlijk inkomen. Onder inkomen wordt zowel uw inkomen in Nederland als uw inkomen in het buitenland verstaan. Ook voor deze vrijwillige verzekering geldt dat u deze binnen 1 jaar na uw emigratie dient aan te vragen! Informatie bij de Sociale Verzekeringsbank.
AWBZ (Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten)
Voor wat betreft de AWBZ ligt de zaak niet zo eenvoudig, daarom een wat uitgebreidere toelichting.
U kunt een beroep doen op de AWBZ, als u:ingezetene bent van Nederland of uin Nederland werkt.
Na emigratie bent u in sommige gevallen niet meer verzekerd volgens de AWBZ. U bent wel verzekerd als u in Nederland blijft werken en dus een inkomen heeft waarover u loonbelasting betaald. In Nederland wordt hiervoor middels de loonheffing 12,15 % op uw loon ingehouden (over een premie-inkomen van maximaal € 31.589). Heerft u een sociale uitkering (Aow, Anw, etc.) en u woont in het buitenland dan betaalt u ´slechts´ 8,8 % premie). Uw gezinsleden zijn na emigratie niet meer verzekerd volgens de AWBZ maar hebben recht op zorg, ten laste van Nederland. Hiervoor dienen zij aangemeld te worden bij het CVZ voor het zgn. woonlandpakket (zie pagina ´Ziektekosten´ voor meer informatie!).
U gaat terug naar Nederland ?
Als u terugkeert naar Nederland bent u automatisch weer verplicht verzekerd voor de volksverzekeringen. Er bestaat echter een wachttijd voordat u weer verplicht verzekerd bent volgens de AWBZ.
Overweging afsluiten Vrijwillige Verzekering
Als u, met een uitkering, in Duitsland woont heeft u een hoger inkomen dan in Nederland, omdat verschillende premies voor de verplichte volksverzekeringen (o.a. Aow) niet meer middels de loonheffing wordt ingehouden. Met dit extra geld heeft u een aantal mogelijkheden. U kunt het bedrag, dat u anders aan premie AOW zou betalen, opzij zetten. U heeft immers al een groot gedeelte van uw AOW opgebouwd sinds uw 15e levensjaar. De premie die u voor de resterende periode zou moeten betalen is hoger dan het gemis aan AOW als u niet meer verzekerd bent. Een en ander hangt natuurlijk af vanaf welke leeftijd u niet meer verzekerd bent.
Voorbeeld:
U bent 50 jaar oud en bouwt dus nog 15 jaar (à 2 % ) AOW op. Bij emigratie naar het buitenland stopt deze opbouw, hetgeen inhoudt dat u op uw 65ste 30 % minder AOW krijgt (ongeveer € 200,- per maand).
De premie voor de vrijwillige AOW verzekering is ruim € 450,- per maand als u inkomen heeft (momenteel 17.9 % van max. € 30.632 per jaar). U betaalt dus meer dan u ervoor terugkrijgt !
Bron: Svb, Fnv, Ziektekostenverzekeraars.
Faillissementsuitkering
In geval van een faillissement betaalt UWV een faillissementsuitkering. Een grensganger heeft hier ook recht op.
FVP (Financiering Voortzetting Pensioenverzekering)
Onder bepaalde voorwaarden kan met behulp van de Stichting FVP de opbouw van het Nederlandse bedrijfspensioen worden voortgezet tijdens de werkloosheidsperiode. De premies worden door het FVP betaald. De aanvraag hiervoor moet bij de FVP worden ingediend. De regeling geldt ook voor grensgangers die na hun werkloosheid recht hebben op een Duitse werkloosheidsuitkering. Een van de voorwaarden is dat de werknemer op de eerste dag van werkloosheid 40 jaar of ouder moet zijn. Klik hier voor meer informatie! (link opent in nieuw venster).
Woonlandpakket
Het woonlandpakket is het wettelijke verzekeringspakket van het land waar u woont. Dit pakket geeft recht op verstrekkingen in het land waar u woont. Voorwaarde voor dit pakket is dat u bent ingeschreven bij een verzekeringsinstelling in uw woonland. Wat precies in het pakket zit van het land waar u woont en welke voorwaarden daarbij gelden, kunt u het beste informeren bij de verzekeringsinstelling in uw woonland.
** In Duitsland bent u verzekerd bij een Krankenkasse en heeft u recht op Pflegeversicherung. Hierbij heeft u recht op Sachleistung, niet op Geldleistung. Dit laatste houdt in dat Nederland rechtstreeks betaalt aan de zorgverlener en niet aan u, als u bijv. thuisverpleging wilt betalen. Hiervoor kunt u in Duitsland een zgn. Pflegezusatz Versicherung afsluiten waarvan de premie, afhankelijk van de ´instap leeftijd´ behoorlijk kan oplopen.
Veel meer informatie vindt u op onze speciale Woonlandpakket pagina!
Werkloosheidswet (WW)
De Werkloosheidswet (WW) is een verzekering tegen de financiële gevolgen van werkloosheid. De WW geeft recht op een uitkering bij werkloosheid.
Voor de WW bent u premie verschuldigd. Deze premie wordt door uw werkgever ingehouden op uw loon en afgedragen aan een uitvoeringsinstelling. Deze uitvoeringsinstelling (bijvoorbeeld GAK of Cadans) draagt vervolgens, onder verantwoordelijkheid van de UWV zorg voor de verdere uitvoering van de WW.
Om recht te hebben op een WW-uitkering moet u in Nederland wonen. U kunt een WW-uitkering dus niet meenemen naar het buitenland.
Als een in Duitsland wonende grensganger werkloos wordt, moet er een verschil worden gemaakt tussen iemand die volledig en definitief werkloos is geworden aan de ene kant en iemand die tijdelijk of gedeeltelijk werkloos is geworden aan de andere kant. Als het arbeidscontract volledig is beëindigd of het tijdelijke contract is afgelopen, heeft deze grensganger aanspraak op een uitkering naar Duits recht. De Agentur für Arbeit moet bij de berekening van de hoogte en de duur van de werkloosheidsuitkering rekening houden met het Nederlandse en Duitse arbeidsverleden. De uitkering wordt dan zo berekend alsof de grensganger volledig in Duitsland heeft gewerkt.
Is een grensganger tijdelijk of gedeeltelijk werkloos, het arbeidscontract is dus niet beëindigd, dan bestaat recht op een Nederlandse werkloosheidsuitkering. De hoogte van deze uitkering is afhankelijk van de leeftijd, het arbeidsverleden en het loon. Nederlanders die naar Duitsland zijn verhuisd en in Nederland werken, hebben bij volledige werkloosheid recht op een werkloosheidsuitkering van de Agentur für Arbeit. De nationaliteit speelt geen rol, wel waar men woont. In sommige gevallen
Werkloosheidsmelding
Uitkeringen worden betaald vanaf de dag dat men zich persoonlijk bij de Agentur für Arbeit werkloos heeft gemeld. Daarom moet u zich uiterlijk op de eerste werkloosheidsdag bij de Agentur für Arbeit melden. Voor de berekening van de hoogte en de duur van de Duitse werkloosheidsuitkering heeft de Arbeitsagentur informatie nodig over het arbeidsverleden in Nederland en uw loon. Deze informatie wordt door middel van het formulier E301 door Nederland aan Duitsland verstrekt.
· Het formulier E301 – Verklaring inzake de tijdvakken die in aanmerking genomen moeten worden voor het verlenen van uitkeringen bij werkloosheid – wordt door het UWV afgegeven. De aanvraag kan in de Duitse taal worden gedaan. Het is heel belangrijk de aanvraag in een zo vroeg mogelijk stadium te doen. De E301 wordt gevuld met de gegevens die door de werkgever zijn verstrekt en betreft persoonlijke gegevens, hoogte van het loon, functie en reden ontslag. De E301 kan het beste worden aangevraagd als de datum van ontslag bekend is.
· De aanvraag kan bij UWV worden ingediend, telefoonnummer 0031-888982001 of schriftelijk, UWV,
afdeling Verdragen, Postbus 86, 7550 AB Hengelo, Nederland.
· Het is aan te raden een kopie van de uitgereikte E301 te bewaren.
Samengevat
Samengevat
Als u wonend in Duitsland en werkend in Nederland volledig werkloos wordt moet u zich direct na de ontslagaanzegging als werkzoekende melden bij het “Arbeitsamst” (die Agentur fur Arbeit) in uw woonplaats. Er bestaat dan recht op een ww-uitkering in Duitsland (Europees recht). Wel kunt u natuurlijk naast de inschrijving in Duitsland , ook als werkzoekende in Nederland geregistreerd worden. U moet er tevens rekening mee houden dat bij het recht op een ww-uitkering in Duitsland u ook belastingplichtig in Duitsland bent en daardoor geen belastingaftrek meer heeft voor uw hypotheekrente.
Bovenstaande heeft verstrekkende gevolgen voor u! Aangezien de uitkeringshoogte en duur in Duitsland een stuk lager resp. korter zijn dan in Nederland kunt u voor onaangename verrassingen komen te staan. Bovendien heeft u dan geen arbeidsinkomen meer in Nederland waardoor u ook geen recht meer heeft op hypotheekrente-aftrek !
Recente berichten over dit thema
- Nederlanders en rentenieren in Duitsland – Nederlandse pensionados naar Duitsland1 september 2017
- Belasting over pensioenen ,lijfrenten en uitkeringen uit Nederland30 maart 2017
- Het nieuwe belastingverdrag tussen Nederland en Duitsland17 juni 2015
- AOW-pensioen in Duitsland ontvangen12 februari 2014
- AOW aanvragen als u in Duitsland woont20 september 2013