WONINGMARKT BELANGRIJK ONDERHANDELINGSPUNT IN FORMATIE
De verkiezingen hebben twee grote winnaars opgeleverd: VVD en PvdA. Deze twee partijen zijn tot elkaar veroordeeld om met elkaar te gaan regeren. De enige vraag is of CDA en/of D’66 mee mogen regeren. De onderhandelingen zullen snel beginnen. Op het onderwerp woningmarkt zijn er enkele overeenkomsten maar ook een paar grote verschillen tussen de VVD en PvdA.
Beide partijen willen de hypotheekrenteaftrek beperken. In het Lenteakkoord en Belastingplan 2013 wordt voorgesteld om voor nieuwe hypotheken een annuïteitenhypotheek (of lineaire hypotheek) verplicht te stellen. Anders krijg je geen hypotheekrenteaftrek. Zowel VVD als PvdA willen niet dat starters en mensen met een nieuwe hypotheek verplicht worden om een bepaalde hypotheekvorm af te sluiten. Wel stellen beide partijen voor dat de belastingdienst voor de aftrek er vanuit gaat dat iemand een annuïteitenhypotheek heeft afgesloten. De aftrek neemt dan wel af in de loop van de tijd. Maar je kunt wel kiezen om voor de helft een annuïteitenhypotheek te nemen en voor de helft een aflossingsvrije hypotheek. Kortom: beide partijen verplichten niet om een annuïteitenhypotheek af te sluiten maar gaan bij de aftrek uit van een zogenaamde fictieve annuïteitenhypotheek. En dat scheelt veel in de maandelijkse woonuitgaven.
Een klein voorbeeld laat het voordeel zien van de VVD en PvdA maatregel ten opzichte van die in het voorgestelde Belastingplan: Stel een starter koopt een huis van € 200.000. Volgens het Belastingplan moet die starter een volledige annuïteitenhypotheek nemen en is zijn netto maandlast € 765. En die netto maandlast loopt elk jaar verder op naar bijvoorbeeld € 832 in jaar 10 en € 942 in jaar 20.
Bij de maatregel van de VVD en PvdA kun je voor de helft een annuïteitenhypotheek afsluiten en voor de andere helft een aflossingsvrije hypotheek. De netto maandlast is € 644. Ook deze netto maandlast loopt op maar minder hard. In jaar 10 betaalt de starter € 703 en in jaar 20 € 809. Deze stijging van de maandlast moet over het algemeen goed op te vangen zijn doordat ook de lonen stijgen. Het nadeel is dat je na 30 jaar nog steeds voor de helft een hypotheekschuld hebt en dus hypotheekrente moet betalen. Die ook nog eens niet aftrekbaar is. Terwijl in de variant van het Belastingplan, heb je helemaal geen hypotheek meer.
Maar dan het verschil tussen VVD en PvdA. De VVD wil verder geen andere maatregelen die de hypotheekrenteaftrek beperken en wil dus ook mensen met een lopende hypotheek ontzien. De PvdA wil voor zowel nieuwe als bestaande hypotheken het maximale aftrekpercentage geleidelijk afbouwen van 52% naar 30%. Dat betekent dat de netto maandlasten vooral voor de hogere inkomens de eerste jaren sneller zullen oplopen. En na 10 jaar geldt dit voor alle inkomens. Voor de lagere en middeninkomens blijven de effecten beperkt tot een paar tientjes per maand vanaf ongeveer 2023. Voor de hogere inkomens (die in het 52% tarief vallen) zullen de gevolgen meteen gaan spelen bij invoering. Doordat hogere inkomens vaak ook hogere hypotheken hebben, zullen de gevolgen in netto maandlast groter zijn dan een paar tientjes per maand. Maar verhoudingsgewijs is het redelijk vergelijkbaar (de verhouding netto maandlast ten opzichte van het inkomen). Tot slot wil de PvdA het maximale bedrag waarover je hypotheekrenteaftrek kunt krijgen maximeren op € 1.000.000. En dit bedrag wordt in 30 jaar verlaagd tot de gemiddelde huizenprijs. Deze maatregel treft in eerste instantie hoofdzakelijk mensen met een zeer hoge hypotheek.
Zowel de VVD als de PvdA willen de overdrachtsbelasting voor starters afschaffen. En beide partijen willen het starters makkelijker maken om een woning te kunnen kopen.
Als CDA en/of D’66 betrokken wordt bij het vormen van een kabinet dan zitten ze ten aanzien van de hypotheekrenteaftrek dichterbij de PvdA dan bij de VVD. Het CDA en de D’66 hebben beide voorstellen gedaan waarbij de hypotheekrenteaftrek verder hervormd wordt. En waarbij de hypotheekrenteaftrek bij zowel nieuwe als bestaande hypotheken tegen een lager percentage afgetrokken kan worden.